Літери u та ó позначають той самий звук "у". Різниця в передачі на письмі зумовлена історичним розвитком польської мови. Літера u позначає "справжній" звук "у", а літера ó – звук, який перетворився на "у" з "о".

Пишемо ó

► якщо в інших формах цього слова або спільнокореневих відбувається чергування на - o, e, a:

  • o : przód - przodem, trójka - troje, lód - lody, stół - stoły, pokój - pokoje, wiózł - wiozę
  • e : siódmy - siedem, przyjaciółka - przyjaciel, pióro - pierze, niósł - niesie, szósty – sześć
  • a : mówić - mawiać, powrót - powracać, podwójne – podwajać, powtórzyć - powtarzać, skrócić – skracać

► на початку деяких слів: ósemka, ósmy, ósmoklasista, ówcześnie, ówczesność, ówczesny, ówdzie, ów та похідні від них.

► у суфіксах:

  • ów у географічних назв: Rzeszów, Kraków, Tarnów, Chorzów
  • ów у родовому відмінку іменників множини чоловічого роду: domów, bananów, projektów, orzechów, sklepów
  • ówna : Nowakówna, cesarzówna, młynarzówna
  • ówka : mieszkaniówka, głodówka, żarówka, placówka, pocztówka (Винятки: skuwać, zasuwać, wsuwać, zasuwka, wsuwka, skuwka, zakuwka, okuwka, odkuwka, przesuwka)

► у словах, які треба запам’ятати: córka, czółno, chór, dopóki, góral, góra, główny, Józio, jaskółka, królik, kłótnia, krótki, który, król, mózg, ogórek, ogólnie, ołówek, ogół, oprócz, płótno, późno, prószy, próchnica, północ, próba, pójdę, próchno, próżniak, próżny, również, różnica, równanie, róża, równy, różowy, różny, rózga, skóra, szczegół, spóźniać, stróż, tchórz, wiewiórka, wiórki, wkrótce, wówczas, włóczęga, włócznia, włókno, wójt, żółw та інші.

Пишемо u

► на початку майже всіх слів: ucho, upał, uczeń, ulica, ukryć, ubiór, ugryźć.

► у кінці слів: na dachu, ojcu, na lotnisku, pomału, w jabłku, na biurku, menu.

► у суфіксах іменників та прикметників:

  • -uch : duch, brzuch
  • -uchna : córuchna, lekkuchna
  • -uchny : bieluchny, złociuchny
  • -uga : smuga, papuga
  • -ula : matula, cebula
  • -ulec : hamulec, budulec
  • -ulek : ojczulek, czarnulek
  • -uleńka : matuleńka, damuleńka
  • -ulka : babulka, brzydulka
  • -ulo : dziadulo, księżulo
  • -un : opiekun, zwiastun
  • -unek : rysunek, wizerunek
  • -unia : mamunia, siostrunia
  • -unio : tatunio, mężunio
  • -unka : opiekunka, Rumunka
  • -ur : sznur, wilczur
  • -us : kaktus, całus
  • -uszek : staruszek, garnuszek
  • -uszka : poduszka, pogaduszka
  • -uszko : serduszko, uparciuszko
  • -usia : mamusia, kawusia
  • -uś : Kubuś, tatuś
  • -uśki : miluśki, cichuśki
  • -utki : ciepliutki, fajniutki

► у формах дієслів (-ować), які у теперішному часі та в наказовому способі закінчуються на -uję, -ujesz, -uje, -ujemy, -ujecie, -ują, -uj: malować: maluję - malujesz - maluje - malujemy - malujecie - malują / maluj. Виняток: stój.

► у дієсловах: kuć, psuć, żuć, snuć, kłuć, pruć та їх варіаціях (наприклад, psuć - napsuć, popsuć, zepsuć, nadpsuć, niepsuć) та формах відмінювання.

► у словах, які треба запам’ятати: bruzda, chrust, drut, Jakub, płukać, żuraw, kurtyna, legumina, tłumacz, hultaj, humor, wuj, kuropatwa, chusta, tłumok, chuligan, kura, kurnik, kałuża, kapelusz, kogut, lustro, lutnia, mumia, murawa, nuta, nurek, opuszka, okupić, pusta, papużka, puszczyk, raut, ruszt, rumak, ruina, rumowisko, surówka, kapusta, bluszcz, sufit, ratusz, pielucha, Kuba, guma, okulary, Justyna, Paulina, kubeł, kubek, kufer, mucha, kulka та інші.

Пишемо як українською

Для україномовних є ще одне правило, яке не завжди можна застосувати, але часом може допомогти: якщо в аналогічному або з близькому за значенням слові є літера "у", то пишемо "u", а якщо "о", "а", "е", "і" – то пишемо "ó":

  • szukać : шукати
  • suchy : сухий
  • futro : хутро
  • ucho : вухо
  • ulica : вулиця
  • chór : хор
  • sól : сіль
  • miód : мед
  • ból : біль
  • góra : гора
  • siódmy : сьомий
  • krótki : короткий
  • mózg : мозок
  • tchórz : тхір
  • póki : поки
  • równy : рівний
  • żółty : жовтий
  • trójka : трійка

<-- Урок 41 Урок 43-->